Covid-19 en ventilatie

Ventileren van gekoelde ruimten

Onderzoekers van het RIVM[1] hebben op 2 juli 2020 gepubliceerd over overdracht van het Covid-19 virus in binnenruimten. Deze studie is uitgevoerd naar aanleiding van toenemend bewijs voor de verspreiding van Covid-19 via de lucht in niet-geventileerde ruimtes. Hierbij is ook – door middel van modelberekeningen - onderzoek gedaan naar verspreiding van het virus via aerosolen. De belangrijkste conclusies van het RIVM zijn:

- Blootstelling aan het virus via aerosolen is mogelijk
- Het risico op daadwerkelijke besmetting is onbekend en afhankelijk van veel factoren
- Daarom is voorzichtigheid geboden, totdat er meer bekend is over het risico op besmetting

Dit heeft implicaties voor de koudetechniek.

Voorgeschreven ventilatie in gekoelde ruimtes

Niet verwarmde (o.a. gekoelde) ruimten waarin mensen werken worden in de regel zeer minimaal geventileerd. Verhogen van de hoeveelheid ventilatie zorgt voor een sterke toename van energiegebruik en vochtbelasting. Met oog op de publicatie van het RIVM heeft Sparkling Projects momenteel de volgende overwegingen:

- Het bouwbesluit schrijft voor dat een te bouwen bouwwerk een zodanige voorziening heeft voor luchtverversing dat het ontstaan van een voor de gezondheid nadelige kwaliteit van de binnenlucht wordt voorkomen.

- Voor de functie industrie is dat een minimale ventilatie voor van 6,5 l/s per persoon =24 m3/h p.p., voor winkels 4,0 l/s p.p. = 15 m3/h.p.p.

- Lichte industrie (waar veel gekoelde ruimten onder gemeld worden bij een bouwaanvraag) heeft geen voorgeschreven minimum. Dit sluit verantwoordelijkheid voor gezondheid niet uit.

- De Arbeidsomstandighedenwet stelt : “De werkgever zorgt voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers inzake alle met de arbeid verbonden aspecten en voert daartoe een beleid dat is gericht op zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden, waarbij hij, gelet op de stand van de wetenschap en professionele dienstverlening het volgende in acht neemt: … “ en dan volgen er overwegingen

- De Ontw. NEN 1087:2019 “ventilatie van gebouwen” is nog in een ontwerpstadium. Deze verwijst voor ventilatie naar de gebruiksfunctie in het bouwbesluit. Er zijn geen verwijzingen naar industriële gebouwen.

Momenteel is er geen aanvullende richtlijn waar de koeltechniek op terug kan vallen. De afgelopen jaren wordt voor nieuwbouw steeds vaker gekozen voor een ventilatie van 45 m3/h per persoon. Dit is afkomstig van BREEAM NL-2014.

Ontwikkelingen

De afgelopen maanden zijn er diverse uitbraken geweest van Covid-19 bij bedrijven met gekoelde ruimten. Met name rondom de problemen bij het Duitse Tönnies wordt in diverse artikelen gesuggereerd dat gebrek aan verversing van de lucht en recirculatie van lucht over de luchtkoelers bijgedragen heeft aan de verspreiding van het virus. https://www.bbc.com/news/world-europe-53177628. Hierbij wordt verwezen naar prof. Martin Exner van UK Bonn.

Verwachtingen

In Duitsland lijkt er sprake van te zijn dat de eisen ten aanzien van de hoeveelheid ventilatie sterk gaan stijgen. Sparkling Projects verwacht dat binnen nu en enkele maanden er meer inzicht ontstaat over besmettingsrisico’s in gekoelde en slecht geventileerde ruimten. Afhankelijk van de resultaten van die onderzoeken, zullen de eisen ten aanzien van de minimaal benodigde ventilatie in gekoelde ruimten aangescherpt kunnen worden. Als dat gebeurt, verwachten wij dat dat voor de koeltechniek de volgende consequenties zal hebben:

- Toename aantal luchtbehandelingskasten i.p.v. of als aanvulling op recirculatie met luchtkoelers

- Filtercodering volgens NEN EN 16798-3:2017 , vooralsnog ISO ePM2,5, maar toenemend ISO ePM1 met steeds kleiner wordende deeltjesgrootte

- Inpassing technieken zoals UV-C ook bij recirculatie

- Koude- en warmteterugwinconcepten op LBK’s

- Opkomst verdringingsventilatie in industrie

- Significantie stijging energiegebruik verwerkingsruimten

- Herzien Risico Inventarisaties voor ARBO wet- en regelgeving .

Aanbevelingen voor bedrijven

- Maak een ruimtestaat met daarop vermeld:

o Aantal mensen dat in de ruimte maximaal kan werken

o Aanwezige ventilatie met buitenlucht

o Rekenwaarde in m3/h per persoon en vergelijk deze met waarden hierboven vermeld

- Bij ventilatie onder de 45m3/h per persoon: voer onderzoek uit naar investering welke gemaakt moet worden om in deze ventilatie te voorzien. Denk o.a. aan benodigde techniek, energiegebruik, inpassen kanalen in ruimte, schoonmaken ventilatiesysteem, aanvullende reinigingen etc)

- Onderzoek de filterklasse in luchttoevoer / luchtbehandeling en bespreek met de installateur welke mogelijkheden er zijn voor betere filtering. Onderzoek tevens ruimte plaatsen desinfectie in de Luchttoevoer zoals UV-C techniek.

- Meet- en monitor de luchtkwaliteit. Mocht er een ziekte-uitbraak zijn, dan wordt met meetstaten aangetoond dat werkgever zijn zorgplicht ingevuld heeft.

[1] Exposure assessment for airborne transmission of SARS-CoV-2 via breathing, speaking, coughing and sneezing, J. Schijven e.a.